Protesteren als handelaar of als particulier?
Om te antwoorden op de vraag hoe u een factuur moet protesteren of betwisten, moet eerst uitgemaakt worden onder welke rechtsregels het factuurprotest valt.
Handelaars vallen immers onder de bijzondere handelsreglementering. Specifiek daaraan is dat het bewijssysteem vrij is en een hoofdrol weggelegd is voor de factuur.
Op particulieren daarentegen zijn de bewijsregels van het Burgerlijk Wetboek van toepassing. Dat houdt ook in dat zij in principe geen acht moeten slaan op een factuur, aangezien daaruit in principe geen rechtsgevolgen kunnen voortvloeien.
Factuur protesteren door een handelaar
Het factuurprotest wordt niet expliciet geregeld in de wet. Wel is er de voor handelaars bijzonder belangrijke bepaling van art. 25 Wetboek Koophandel onder titel IV: bewijs van handelsverbintenissen:
Art. 25 Behalve door de bewijsmiddelen die het burgerlijk recht toelaat, kunnen handelsverbintenissen ook worden bewezen door getuigen in alle gevallen waarin de rechtbank oordeelt dit te moeten toestaan, behoudens de uitzonderingen bepaald voor bijzondere gevallen.
Koop en verkoop kan bewezen worden door middel van een aanvaarde factuur, onverminderd de andere bewijsmiddelen die door de wetten op de koophandel zijn toegelaten.
Vooral het tweede lid is van uitermate groot belang voor de praktijk: een aanvaarde factuur kan een koop-verkoop bewijzen. Door de rechtspraak is de toepassing van deze regel uitgebreid tot alle soorten overeenkomsten.
Reageren binnen een korte termijn is aan te raden
Dan stelt zich de vraag: hoe wordt een factuur aanvaard? Dit kan zowel uitdrukkelijk als stilzwijgend. Door de rechtspraak wordt wat dat laatste betreft aanvaard dat een factuur stilzwijgend aanvaard wordt wanneer hier op korte termijn niet wordt op gereageerd.
Wat is een korte termijn? Daarin valt geen exacte lijn te trekken. Een week zal in de meeste gevallen als tijdig worden beschouwd. Een maand kan dan weer al te lang zijn. De termijn valt ook te beoordelen in de context van de zaak: wat zijn de gebruiken tussen de partijen of in de sector? Betreft het facturen van goederen of diensten die elkaar snel opvolgen? Enzovoort.
Op welke manier moet ik protesteren?
Om bewijsproblemen te vermijden, reageert u best schriftelijk op een factuur waarmee u niet akkoord kan gaan. E-mails worden courant aanvaard in handelszaken. Nog beter is een e-mail met leesbevestiging of waarop gereageerd is.
U kan uiteraard ook antwoorden met een aangetekende brief, dit sluit in principe elk bewijsprobleem uit.
Niet aan te raden: een telefonisch protest. Wanneer het gesprek betwist wordt door de andere partij, staat u nergens.
Protesteren als particulier?
Als particulier heeft u geen verplichting om te reageren tegen een factuur. Deze kan als bewijsmiddel op zich niet gebruikt worden tegen iemand die geen handelaar is.
Voorzichtigheid is evenwel geboden. Verbintenissen onder de 375 EUR kunnen door alle middelen van recht bewezen worden, inclusief vermoedens en getuigen. Is er een factuur waarvan bewezen kan worden dat u ze als particulier ontvangen heeft, dan kan de rechter daaruit eventueel gevolgen trekken. Heeft u ook op de daarna volgende briefwisseling niet geantwoord, dan wordt het vermoeden nog versterkt. Hiervan zijn regelmatig toepassingsgevallen weer te vinden in de rechtspraak.
Boven de 375 EUR is een schriftelijk bewijs nodig. Daarop bestaat echter wel een uitzondering: het begin van bewijs door geschrift. Is er een stuk dat door u ondertekend is, dan kan de rechter dit aanvaarden, zelfs al ligt er geen formele overeenkomst voor. Is er een begin van bewijs door geschrift, dan kan de rechter zich opnieuw beroepen op vermoedens en getuigen en kan de factuur weer in de zaak betrokken worden. Oppassen en voorzichtig zijn, is dus het advies.
Protest bij factuur invorderen
Wanneer een onderneming een factuur invordert tegen een andere onderneming kan dit via de IOS-procedure. Het is dan van het grootste belang om deze invordering tijdig te protesteren. Het KB van 16 juni 2016 legt de modelbrief vast die U daarvoor kan gebruiken. Deze brief moet U invullen en vervolgens bezorgen aan de gerechtsdeurwaarder binnen de wettelijke termijn.
Voorbeeldbrief factuur protesteren
Lees in dit artikel hoe U een brief voor factuurprotest opbouwt en lees een voorbeeld!
