Decreet d’Allarde en de Franse revolutie
Het Decreet d’Allarde stamt van de Franse revolutionaire periode en volgde vrij kort op de “Déclaration des droits de l’homme et du citoyen” van 26 augustus 1789.
Decreet tot afschaffing van het gildewezen
Het decreet van 2 en 17 maart 1791 had tot doel de afschaffing van het gildewezen en is beter gekend als het decreet d’Allarde (bekendmaking van 17, 18 februari, 4 en 29 maart 1791).
De enige in het Belgisch recht overgenomen bepaling is artikel 7 dat oorspronkelijk luidde:
Article 7 : A compter du 1er avril prochain,il sera libre à toute personne de faire tel négoce ou d’exercer telle profession, art ou métier qu’elle trouvera bon mais elle sera tenue de se pourvoir auparavant d’une patente, d’en acquitter le prix suivant les taux ci-après déterminés et de se conformer aux règlements de police qui sont ou pourront être faits.
De overige artikelen hadden betrekking op o.a. de afschaffing van de corporatistische rechten van de gilden. Aldus kwam het verplichte lidmaatschap van een gilde te vervallen en kon éénieder vrij een beroep uitoefenen.
Vrijheid van handel en ondernemen in België
Enkel het eerste deel van artikel 7 werd toepasselijk verklaard in België. Het patentrecht werd in België afgeschaft bij wet van 19 oktober 1919.
De in België geldende tekst was aldus:
“A compter du premier avril prochain, il sera libre à toute personne de faire tel négoce ou d’exercer telle profession, art ou métier qu’elle trouvera bon.”
“Te rekenen van de afkondiging van deze wet, staat het aan eenieder vrij, naar goeddunken, elke handel te drijven of elk beroep, bedrijf of ambacht uit te oefenen.”
Aldus werd de vrijheid van handel ingeluid.
De bepaling van het Decreet d’Allarde heeft de waarde van een algemeen rechtsbeginsel en kan als dusdanig ook toegepast worden in het rechtsverkeer.
Met de invoering van het Wetboek Economisch Recht is dit beginsel verankerd in de wetgeving. Onder titel 3 van Boek II wordt de vrijheid om te ondernemen vastgelegd. Artikel II.2. legt deze algemene doelstelling vast:
Art. II.2. Dit Wetboek strekt ertoe de vrijheid van ondernemen en de loyauteit van economische transacties te verzekeren, en een hoog niveau van bescherming van de consument te waarborgen.
Art. II.3 en II.4 bepalen de vrijheid van ondernemen:
Art. II.3. Iedereen is vrij om enige economische activiteit naar keuze uit te oefenen.
Art. II.4. De vrijheid van ondernemen wordt uitgeoefend met inachtneming van de in België van kracht zijnde internationale verdragen, van het algemeen normatief kader van de economische unie en de monetaire eenheid zoals vastgesteld door of krachtens de internationale verdragen en de wet, alsmede van de wetten die de openbare orde en de goede zeden betreffen en van de bepalingen van dwingend recht.
