De rechtbank van koophandel van het rechtsgebied Kortrijk, vijfde kamer, A.R. nr. 868/2004
Mevrouw A,
TEGEN :
De heer B,
Verweerder op hoofdeis,
Eiser in tussenkomst en vrijwaring,
EN :
NV YOUCARS,
Verweerder in tussenkomst en vrijwaring
De rechtbank heeft de partijen gehoord in openbare zitting van 30 mei 2007 en heeft kennis genomen van de neergelegde stukken, hierbij toepassing makend van de artikelen 2, 37 en 41 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik van talen in gerechtszaken.
1. Wat er voorafging.
Met dagvaarding betekend op 23 februari 2004 vorderde A de nietigverklaring, minstens de ontbinding van de verkoopovereenkomst d.d. 10 augustus 2003 met betrekking tot het voertuig Mercedes type A, lastens B en diens veroordeling tot de betaling van euro 11.500,00 (aankoopprijs), van euro 2.500,00 (provisionele schadevergoeding), vermeerderd met de rente vanaf 11 augustus 2003 en van de kosten van het geding.
Bij tussenvonnis van 25 maart 2004 werd akte genomen van het akkoord van de partijen met de aanstelling van een gerechtsdeskundige en werd de heer Johan Depuydt aangesteld om het voertuig Mercedes type A, chassisnummer WDB1680081J275247, voorwerp van de betwiste koopovereenkomst, te onderzoeken volgens de opdracht in dat vonnis omschreven.
Op 4 juni 2004 heeft de deskundige zijn voorverslag opgesteld en op 15 september 2004 zijn eindverslag neergelegd ter griffie van de rechtbank van koophandel te Kortrijk.
Met dagvaarding in tussenkomst en vrijwaring betekend op 8 juli 2004 vorderde B
de gedwongen tussenkomst van de NV Youcars in de procedure tussen A en B voormeld,
te zeggen voor recht dat de NV Youcars gedwongen is tussen te komen in het deskundigenonderzoek uit te voeren door deskundige Johan Depuydt,
de veroordeling van de NV Youcars tot zijn vrijwaring voor alle bedragen waartoe hij zou gehouden zijn ten opzichte van A, zowel in hoofdsom, intresten als kosten,
de veroordeling van de NV Youcars tot de kosten van de procedure.
Bij tussenvonnis van 3 november 2004, gewezen door deze kamer en deze rechtbank, werd de vordering van B lastens de NV Youcars ontvankelijk verklaard en werd, alvorens recht te doen, de heer Carl Goddeeris aangesteld als deskundige om een nieuw deskundigenonderzoek uit te voeren, en wel tussen de huidige drie partijen, betreffende het voertuig Mercedes type A, chassisnummer WDB1680081J275247, voorwerp van de betwiste koopovereenkomst gesloten tussen A en B, en dit volgens de opdracht in dat tussenvonnis omschreven.
De deskundige, de heer Carl Goddeeris, heeft zijn voorverslag ter griffie neergelegd op 17 maart 2005. Diens eindverslag werd neergelegd op 4 november 2005.
De deskundige kwam tot het volgend eindbesluit (blz. 4 van het eindverslag):
”
* De litigieuze MERCEDES was 100% zeker van het type CLASSIC, geleverd af fabriek en niet van het type ELEGANCE, die meer opties kent.
* De kilometerteller van de MERCEDES werd wel degelijk ‘aangepast’ na de verkoop van de wagen bij VAG concessiehouder SADIAV te Valenciennes in Frankrijk.
* De reële huidige kilometerstand van de wagen bedraagt: 175.011 + (104.892 – 79.518) =
200.385 km.
* Op datum van verkoop van de MERCEDES aan mevr. A (11/08/2003) had de wagen zeker 175.011 km gereden in plaats van de vermelde 85.000 km op de factuur.
* Slijtageverschijnselen als gevolg van deze hoge kilometerstand zijn:
– de koppeling, maar dit kan pas technisch vastgesteld worden na demontage van de versnellingsbak
– de koppelingsbediening
* Verborgen gebreken bij aankoop zijn:
– de “aangepaste” kilometerstand
– en hierdoor de extra slijtage aan koppeling en bediening
– de niet conforme velgen voor dit type wagen
– de verkeerde wielgeometrie (de versleten rechter voorband) kan een verborgen gebrek geweest zijn bij aankoop, maar kan ook veroorzaakt zijn na de aankoop van de wagen. Dit is op heden niet meer te achterhalen.
* De marktwaarde geprojecteerd op datum van aankoop van de wagen, rekening houdende met
de effectieve gereden kilometers en de CLASSIC versie begroten we op 8.940 euro , BTW incl., dit is 2.310 euro minder dan het toenmalig factuurbedrag.
* De huidige marktwaarde, rekening houdende met de effectieve kilometerstand, de CLASSIC
versie en de huidige staat (opgewaardeerd door de meeruitgaven) wordt begroot op 8.032 euro + BTW.
* Uit de stukken van mr. VERHAMME halen we de meeruitgaven van mevr. A om de wagen rijvaardig te houden, d.i. 1.505,07 euro excl. BTW.
* Het bedrag van terugbetaling bij behoud van de wagen begroten we op 2.310 euro
* Het bedrag van de gebruiksvergoeding bij teruggave van de auto wordt begroot op 2.729,13 euro .
”
Op 29 maart 2006 werd de NV Youcars failliet verklaard. Mter. Johan Vansuyt werd aangesteld als curator. Op 30 mei 2007 heeft de curator, voor zoveel als nodig, het geding hervat.
Na de neerlegging van het expertiseverslag vordert A:
de ontbinding, minstens de nietigverklaring van de verkoopovereenkomst d.d. 10 augustus 2003 met betrekking tot het voertuig Mercedes type A,
de veroordeling van B tot de betaling van euro 11.500,00, te vermeerderen met de rente vanaf 13 oktober 2003 tot 10 januari 2006 en de gerechtelijke rente op de gecumuleerde bedragen vanaf die laatste datum tot de dag van de betaling,
de veroordeling van B tot de betaling van euro 6.051,79, te vermeerderen met de moratoire rente vanaf 13 oktober 2003 tot 10 januari 2006 en de gerechtelijke rente op de gecumuleerde bedragen vanaf die laatste datum tot de dag van de betaling,
akte te geven aan A van haar aanbod tot teruggave van het bewuste voertuig, van zodra aan de veroordeling door B is voldaan in hoofdsom, rente en kosten,
de veroordeling van B tot de betaling van de kosten van het geding.
B vordert thans lastens de curator hetgeen hij in zijn dagvaarding van 8 juli 2004 lastens de NV Youcars vorderde.
2. Korte schets van de feiten en het standpunt van de partijen.
A kocht op 10 augustus 2003 een tweedehands auto bij B: een Mercedes A klasse 170 CDI, bouwjaar augustus 1999, type Elegance – zwart,
kilometerstand 85.034 km, met keuringsbewijs en drie maand waarborg op de motor.
De aankoopprijs bedroeg euro 11.500,00 incl. BTW.
A ondervond meteen meerdere moeilijkheden met het voertuig en liet het voertuig bij derden onderzoeken. Daarbij kwam vooral vast te staan dat de kilometerteller niet het exact aantal kilometer weergaf.
Na enkele pogingen om de zaak in der minne te regelen ging A op 23 februari 2004 over tot dagvaarding, waarna een eerste expert met een onderzoek van het voertuig werd belast. Na de dagvaarding van B lastens de NV Youcars, werd een tweede expert met een onderzoek van het beschreven voertuig belast.
De beide deskundigen komen tot soortgelijke bevindingen, zoals hiervoor omschreven.
Op grond van die vaststellingen vordert A thans de ontbinding, minstens de nietigverklaring van de koopovereenkomst, met teruggave van de wederzijdse prestaties en vergoeding voor de door de koop veroorzaakte kosten en betaling van schadevergoeding.
A grondt haar vordering op de wet van 12 maart 2000 tot beteugeling van bepaalde vormen van bedrog met de kilometerstand van voertuigen, gewijzigd door de wet van 11 juni 2004, op art. 11164 B.W. (minstens incidenteel bedrog) en ondergeschikt op art 1641 en volgende B.W.
B betwist vooreerst de ontvankelijkheid en de toelaatbaarheid van de vordering en houdt omtrent de grond van de zaak voor dat art. 3 van de wet van 12 maart 2000 tot beteugeling van bepaalde vormen van bedrog met de kilometerstand van voertuigen niet kan worden toegepast omdat uit het expertiseverslag blijkt dat de kilometerteller niet door hem maar door een andere autohandelaar, veel vroeger in de verkoopsketting, werd aangepast, er geen bedrog is bewezen en de vordering wegens koopvernietigende gebreken niet meer kan ingewilligd worden omdat A sedert de aankoop van het voertuig, augustus 2003, tot op heden met het voertuig is blijven rijden.
3. Beoordeling.
B besluit tot de niet ontvankelijkheid en de niet toelaatbaarheid van de vordering van A, zonder daaromtrent argumenten te ontwikkelen.
De rechtbank ontwaart geen argumenten die ambtshalve zouden moeten worden opgeworpen en wijst dit eerst aangehaalde argument van de hand als loutere bladvulling.
* * *
Wat de grond van de zaak betreft komt het beroep van A op de wet van 12 maart 2000 tot beteugeling van bepaalde vormen van bedrog met de kilometerstand van voertuigen de rechtbank niet gegrond over.
Het kan wel niet meer betwist worden dat de kilometerteller van het door B aan A verkochte voertuig gewijzigd werd: van een kilometerstand van 175.011 km tot 79.518 km. Dit volgt uit het onderzoek van de deskundige.
De kilometerteller gaf bij de verkoop derhalve 95.493 minder gereden kilometer weer dan het aantal kilometer dat het voertuig effectief had afgelegd.
Met B neemt de rechtbank echter aan dat niet hij het verbod om de kilometerteller te wijzigen heeft overtreden, maar een andere autohandelaar in de ketting-verkoop, namelijk bij de doorverkoop door een zekere P aan een zekere H.
Waar art. 6 van voornoemde wet van 12 maart 2000 enkel de mogelijkheid laat voor de koper om in geval van een overtreding van art. 3 de verkoop te ontbinden kan A zich derhalve niet op de wet van 12 maart 2000 beroepen.
Tevergeefs verwijst A naar art. 7 van de wet tot beteugeling van bedrog met de kilometerstand van voertuigen van 11 juni 2004 die de wet van 12 maart 2000 heeft opgeheven. Dat art. 7 beteugelt weliswaar de inbreuken op art. 3 én 4 van de wet. Maar op het ogenblik van de verkoop van het voertuig door B aan A was die wet van 11 juni 2004 nog niet in werking getreden en kan deze uiteraard niet toepasselijk zijn op een overeenkomst, gesloten op 10 augustus 2003.
* * *
Terecht werpt B vervolgens op dat A geen ontbinding van de koopovereenkomst meer kan vorderen wegens koopvernietigende gebreken.
A heeft in haar besluiten geopteerd voor de “actio redhibitoria”. Zij opteert voor de teruggave van het voertuig en de terugbetaling van de koopprijs.
A geeft daarbij toe dat zij thans reeds bijna vier jaar met het voertuig rijdt.
Het is derhalve meteen duidelijk dat de “actio rebihitoria” als ongegrond moet worden afgewezen.
A kan het voertuig onmogelijk in dezelfde staat teruggeven als deze bij de ontdekking van het verborgen gebrek (Gent, 7 februari 2007, 12de kamer, AR 2004/2706 inzake NV Fiat Auto Belgio tegen Benoit P. e.a., onuitgegeven).
Daarbij heeft A ook meerdere herstellingen uitgevoerd aan het voertuig, wat teruggave eveneens belet {Deli D., “Vrijwaring voor verborgen gebreken bij koop-verkoop: conventionele regeling van de korte termijn (art. 1648 B.W.) en de invloed van herstellingen die de koper laat uitvoeren op zijn recht op vrijwaring”, R.W. 1088-89,1063, nr. 6}
Verder komt het de rechtbank niet toe om de optie van A tot ontbinding van de overeenkomst ambtshalve te wijzigen dan een vordering tot prijsvermindering.
* * *
In derde instantie vordert A de nietigheid van de overeenkomst op grond van bedrog gepleegd door B bij de totstandkoming van de overeenkomst.
Ter pleitzitting heeft A, bij monde van haar raadsman, er op gewezen dat, voor zover geen hoofdbedrog door de rechtbank wordt weerhouden, er ongetwijfeld incidenteel bedrog werd gepleegd, zodat B in elk geval gehouden is haar schadeloos te stellen.
Zelfs indien B zelf de kilometerteller niet terugdraaide, moet hij als tussenhandelaar in de autobranche op de hoogte zijn van de staat van het te verkopen voertuig. Hij is voldoende technisch onderlegd en ervaren, minstens wordt hij geacht dit te zijn, om vooreerst aan de staat van het voertuig vast te stellen dat het voertuig veel meer kilometers moet hebben afgelegd dan deze die de teller van het voertuig aangaf.
Vervolgens staan B, zoals de deskundige, voldoende kanalen ter beschikking om na te gaan of zijn ervaring hem al dan niet bedriegt en wat de oorsprong is van het voertuig en hoeveel kilometers effectief met het voertuig werden afgelegd.
Naar het oordeel van de rechtbank wist B bij de verkoop van het bewuste voertuig, minstens moet hij geacht zijn te weten, dat de kilometerteller gewijzigd was.
Het opzettelijk niet informeren van de koper daaromtrent weerhoudt de rechtbank als een kunstgreep, waardoor bij A een verkeerde voorstelling van de werkelijkheid het gevolg was en waarbij B de opzettelijke benadeling van A op het oog had.
De rechtbank komt derhalve tot de conclusie dat er door B wel degelijk bedrog werd gepleegd, zelfs al wijzigde hij de tellerstand niet zelf.
Evenwel is het niet bewezen dat het niet tot de aankoop van het voertuig zou zijn gekomen indien A de juiste kilometerstand had meegedeeld gekregen.
Dit neemt echter niet weg dat er in elk geval een mindere prijs zou zijn overeengekomen, indien het bekend was dat er een kleine 100.000 km meer gereden was met het voertuig. Incidenteel bedrog is dan ook voor handen, wat aanleiding geeft tot het herstel van de berokkende schade.
De bij het incidenteel bedrog toe te kennen schadevergoeding kan bestaan in een matiging van de prijs (Luik, 30 oktober 1990, J.T. 1991,129).
De deskundige heeft geadviseerd dat de marktwaarde van het voertuig, rekening houdend met het correcte aantal kilometer, bij de aankoop euro 2.310,00 lager lag dan door B gefactureerd. De rechtbank volgt dit advies en kent A als eerste element van haar schadevergoeding dit prijsverschil toe.
Met de deskundige neemt de rechtbank vervolgens aan dat de meeruitgaven van A voor reeds uitgevoerde herstellingen niet in rekening kunnen worden gebracht.
Voor de mindere aankoopprijs kon er immers maar een auto met 175.011 km op de teller aangekocht worden, die het nodige onderhoud vergde.
Vervolgens vordert A een dervingsvergoeding. Zij verwijst daarbij ten onrechte naar het bedrag van euro 2.729,14 in het deskundigenverslag weerhouden. Dit bedrag is door de deskundige geadviseerd als vergoeding door A verschuldigd aan B voor het gebruik van het voertuig (straks 4 volle jaren), indien er tot de ontbinding van de koopovereenkomst zou worden besloten, wat niet het geval is.
Voor de derving tijdens de uitgevoerde herstellingen wordt geen vergoeding toegekend. Die derving had A eveneens moeten ondergaan bij de aankoop aan een mindere prijs van een voertuig met hogere kilometerstand.
Het is evenwel correct dat A veelvuldig haar voertuig heeft moeten derven buiten de herstellingen. De door A in haar besluiten opgesomde bijeenkomsten om het voertuig te laten onderzoeken (minnelijk + twee expertises door de rechtbank bevolen), de rompslomp, het werkverlet en de kosten van administratie rechtvaardigen volgens de rechtbank de geclaimde vergoeding van euro 1.500,00.
De rechtbank staat dan ook een schadevergoeding toe van euro 2.310,00 + euro 1.500,00 = euro 3.810,00, te vermeerderen met de rente, vanaf 13 oktober 2003 tot de dag van de betaling.
* * *
Het komt de curator niet toe om B te vrijwaren.
Hoogstens zou de NV Youcars in staat van faillissement daartoe gehouden zijn.
De NV Youcars is als verkoper van het voertuig principieel gehouden de koper ervan te vrijwaren.
De NV Youcars houdt tot haar ontlasting enkel voor dat niet zij, maar vorige verkopers de kilometerteller hebben gewijzigd.
Dit verweer is, zoals voorzegd, ter zake finaal niet dienend, zodat de vordering tot vrijwaring van B gegrond wordt verklaard, zoals hierna is omschreven.
* * *
Bij gebreke aan specifieke motivering, die de toestand van de schuldeiser betreft, waarom de schuldenaar van zijn principieel recht tot kantonnement zou moeten uitgesloten worden, wordt op de eis tot uitsluiting van de mogelijkheid tot kantonnement door de rechtbank niet ingegaan.
OM DEZE REDENEN
DE RECHTBANK, recht doende op tegenspraak;
Alle anders luidende en / of tegenstrijdige conclusies van de hand wijzend;
Verklaart de vordering van A lastens B ontvankelijk;
Zegt voor recht dat de vordering tot ontbinding of tot nietigverklaring van de koopovereenkomst gesloten tussen A en B op 10 augustus 2003 met betrekking tot het voertuig Mercedes type A, ongegrond is;
Zegt voor recht dat bij het sluiten tot die koopovereenkomst door B incidenteel bedrog is gepleegd en hij uit dien hoofde gehouden is tot vergoeding van de schade daardoor aan A veroorzaakt en veroordeelt B dienvolgens om aan A te betalen de som van euro 3.810,00 euro (drieduizend achthonderd en tien euro en nul cent), te vermeerderen met rente vanaf 13 oktober 2003 tot aan de dag van de betaling, en dit tegen de wettelijke rentevoet, zoals vastgelegd in burgerlijke en handelszaken buiten de wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van betalingsachterstand in handelstransacties;
Wijst het anders of meer gevorderde door A lastens B af als ongegrond;
Veroordeelt B tot de kosten van het geding en stelt deze tot op heden vast aan de kant van A op euro 227,80 euro kosten dagvaarding en rolstelling, euro 364,40 geïndexeerde rechtsplegingsvergoeding, euro 60,73 geïndexeerde aanvullende rechtsplegingsvergoeding, euro 2.607,02 kosten expertise Depuydt en de eventuele kosten van de tenuitvoerlegging;
Verklaart de vordering van B tot vrijwaring lastens de NV Youcars, thans in staat van faillissement, ontvankelijk en gegrond;
Veroordeelt dienvolgens de NV Youcars, in staat van faillissement, tot de betaling aan B van de bedragen, in hoofdsom, rente en kosten, waartoe B hiervoor tot betaling werd veroordeeld ten opzichte van A en tot de kosten gevallen aan de kant van B, die worden vastgesteld op euro 133,37 dagvaarding in tussenkomst en vrijwaring, euro 364,40 geïndexeerde rechtsplegingsvergoeding, euro 60,73 geïndexeerde aanvullende rechtsplegingsvergoeding, euro 1.828,90 kosten expertise Goddeeris en de eventuele kosten van tenuitvoerlegging;
Verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad, niettegenstaande elke voorziening en zonder borgstelling;
Aldus het vonnis uitgesproken in het gerechtsgebouw II te Kortrijk in openbare terechtzitting op
woensdag, ZEVENENTWINTIG JUNI TWEEDUIZEND EN ZEVEN.
